Czym jest próchnica zębów? Jak wygląda? Czy próchnicą można się zarazić? Jakie są przyczyny i objawy próchnicy u dzieci i dorosłych? Sprawdź odpowiedzi na najczęściej zadawane pytanie związane z próchnicą zębów.
Próchnica – co to znaczy dla jamy ustnej?
Próchnica zębów (łac. caries dentium) to choroba wywołana przez bakterie, głównie przez L. acidophilus i paciorkowce, np. Streptococcus mutans, Enterococcus feacalis czy S. sanguinis. Chociaż próchnica towarzyszy ludziom od zarania dziejów, to wzrost świadomości społecznej i przywiązywanie większej uwagi do stylu życia i diety, sprawiły, że próchnicę zębów uważa się za chorobę cywilizacyjną, która dotyka w szczególności mieszkańców tych krajów, w których spożywa się duże ilości cukrów. Do rozwinięcia się próchnicy oprócz obecności bakterii konieczny jest także czas i cukier, a także skłonność do próchnicy.
Próchnica to choroba zakaźna tkanek twardych zęba. Polega na demineralizacji ważnych substancji nieorganicznych, a następnie do rozkładu białek na peptydy i aminokwasy. Postępująca protelioza substancji organicznych jest efektem działania kwasów wytworzonych przez bakterie w płytce nazębnej. Próchnica rozwija się w wyniku metabolizmu cukrów pochodzenia zewnątrzustrojowego i wewnątrzustrojowego. Jest chorobą, której można zapobiegać i którą da się wyleczyć.
Objawy próchnicy
Bakterie, które wywołują próchnicę, przedostają się w głąb zęba, co powoduje dolegliwości, ból, a także nadwrażliwość. Pierwszym objawem próchnicy jest zaatakowanie szkliwa, na którym pojawiają się charakterystyczne plamy próchnicowe. Z czasem zaczynają one ciemnieć, ale jest to jeszcze etap rozwoju choroby, który można zatrzymać, wykonując remineralizację. Brak wizyty u dentysty skutkuje jednak rozwojem próchnicy i postępującym niszczeniem szkliwa przez bakterie, kwasy i toksyny. W ten sposób dochodzi do powiększania się ubytków w zębie i przedostawania się bakterii w głąb miazgi. Brak interwencji stomatologa może doprowadzić nawet do martwicy zęba.
Zapobieganie próchnicy
Próchnica często rozwija się z powodu braku regularnych wizyt u stomatologa lub zwlekaniem z umówieniem się na wizytę licząc, że ból minie. Ignorowanie bólu może jednak doprowadzić do rozwinięcia się próchnicy i wnikania choroby w miazgę zęba. Tworzy to niebezpieczny stan zapalny, co może doprowadzić do tego, że dentysta nie będzie mógł uratować zęba i konieczna będzie ekstrakcja. U młodszych osób często przebieg i rozwój próchnicy postępuje bardzo szybko. U dzieci dominuje próchnica ostra, wilgotna. U dorosłych częściej stwierdza się próchnicę przewlekłą, suchą.
Kiedy zgłosić się do dentysty?
Wielu pacjentów zgłasza się do dentysty, kiedy zaczyna im doskwierać silny, ostry ból, który może świadczyć o zapaleniu ozębnej. Jest to moment, kiedy znika ostatnia bariera, dzięki której zakażenie w obrębie zęba można było zatrzymać. To sprawia, że zakażenie może się rozprzestrzeniać na okoliczne tkanki. Dalsze bagatelizowanie problemu może doprowadzić do przeniesienia zakażenia poprzez kość szczęki nawet na całym organizm. Zapaleniu ozębnej może mieć tak silny charakter, że ból może dotyczyć nie tylko zęba, ale też głowy i całej szczęki. Ze stanu zapalnego tworzy się ropień, który trzeba przebić i leczyć antybiotykiem. Zapalenie ozębnej może jednak przebiegać bezobjawowo, dlatego tak ważne są regularne wizyty u stomatologa.
Jak wygląda leczenie próchnicy?
- Remineralizacja – wspomniany wcześniej sposób remineralizacji stosuje się jedynie w przypadku próchnicy początkowej, ponieważ tylko wtedy jest to skuteczna metoda leczenia. Remineralizacja nie wymaga borowania, a dentysta po dokładnym oczyszczeniu miejsca nakłada na zakażone miejsce fluor w postaci żelu lub lakieru. Nałożenie specjalnego preparatu pozwala na stworzenie odpowiednich warunków do tego, aby jony wapniowe, fosforanowe i fluorkowe ponownie zaistniały w chorym miejscu. Zabieg remineralizacji należy powtórzyć w zależności od wskazań stomatologa.
- Plombowanie – możliwość założenia plomby w zębie pozwala na usunięcie chorej części zęba np. wiertłem, a następnie na zakryciu dziury i wypełnieniu ubytku w zębie specjalnym materiałem, który potocznie nazywa się plombą.
Współpraca – Centrum stomatologiczne Zielona Góra.
